Kumane, Crkva svetih arhangela
Crkva svetih arhangela Mihaila i Gavrila u Kumanu završena 1834. godine. Izgradnja crkve počela je 1821. U vreme kolonizacija Banata, počev od sredine XVII veka, u glavnoj ulozi bili su urbanisti. Planirali su funkcionalna naselja, s javnim objektima u centru, oko velikog, seoskog parka.
Drugi deo priče su arhitekte. Da ne bi suviše lutali, a da bi projektovali crkvu, kakvu je Kumane u to vreme zasluživalo, arhitekte su poštovale nešto što se danas naziva: „the best practice“. Pa su tako, vozeći se konjskim zapregama blatnjavim, međunarodnim drumovima, stigli do Pešte i Arada. Rezultat tog „studijskog putovanja“ je kumanska crkva: velika, ali vrlo skladnih dimenzija. Crkva u Kumanu izgrađena je barokno - klasicističkom stilu.
Kada sam posetio Crkvu svetih arhangela u Kumanu, moj domaćin, protojerej Stevo Miladinović, prekršio je malo crkvena pravila. Naime, i pored činjenice da sam po svim kriterijumima bio neprikladno obučen, a uprkos mom protivljenju, uveo me je u hram. Unutrašnjost deluje svečano, nema bezvrednih relikvija. Posebno se ističu dve neobične freske i priča koja ih prati: Isus s ašovom i Car Solomon (Stari zavet) s dve majke i detetom, za koje obe tvrde da je njihovo.
Uređenje unutrašnjosti crkve trajalo je do 1856. godine. Ikonostas rezbarili su braća Lazar i Mihajlo Janić, poznati po duborezima u srpskoj Sabornoj crkvi u Temišvaru i crkvi u Pešti. Iknostas sa 38 ikona uradio je Nikola Aleksić, ikonopisac Temišvarske eparhije.
Navikao sam i volim da vidim satove na crkvenim tornjevima. Nažalost, u poslednje vreme najčešće ne rade. Verovatno je teško pronaći rezervne delove i iskusne sajdžije. Ima izuzetaka. Ovog popodneva majstori su popravljali crkveni sat na kumanskom hramu. Kad prođete kroz Kumane, obratite pažnju - sat bi trebalo da radi. (Pročitajte i priču o lepom mestu Kumane)
Crkva svetih Apostola u Kumanu proglašena je za spomenik kulture od velikog značaja.
Zahvaljujem se:
-
proti Stevi Miladinoviću i Radovanu Janćetiću na priči o pravoslavnom hramu u Kumanu i
-
Živi Đuriću i profesoru Dušku Laziću, na druženju i priči o Kumanu.
ARHITEKTURA I ISTORIJA SAKRALNIH OBJEKATA U SRBIJI
NOVI BEČEJ
- od mesta do mesta:
Arača
Bočar
Kumane
Novi Bečej
Novo Miloševo
Slano Kopovo
Vranjevo