JEDAN KRUG KRUGOM DVOJKE

Karađorđeva ulica - Prva promenada Beograda

Karađorđeva ulica deo je Kruga dvojke

Karađorđeva ulica trasirana je u vreme izgradnje Kalemegdanske tvrđave. Urbanizacija Karađorđeve počela je krajem XIX, a nastavljena početkom XX veka. Počev od otvaranja Beogradske železničke stanice 1884. godine u Karađorđevoj ulici grade se luksuzne palate i Karađorđeva postaje prva beogradska promenada i jedan od prestižnih delova Beograda između dva rata.

Karađorđeva ulica ovih dana

Panorama Karađorđeve ulice s pogledom na Sabornu crkvu

Karađorđeva ulica centralni je deo nekadašnje Sava Male

Iz Karađorđeve ulice polaze dva najpoznatija beogradska mosta: Brankov most i Savski tramvajski most.

Velike stepenice

Velike stepenice su prečica, koja povezuje Karađorđevu ulicu sa gornjim delom Beograda. Penju se do Kosančićevog venca. Izgrađene su da povežu beogradsku varoš sa Savskim pristaništem. (Priča o Velikim stepenicama)

Velike stepenice najkraća su pešačka staza od Kosančićevog venca do Savskog pristaništa

Brankov most

Brankov most preko Save izgrađen je na mestu nekadašnjeg mosta Kralja Aleksandra, koji je Jugoslovenska vojska porušila 11. aprila 1941. Sadašnji, Brankov most otvoren je za saobraćaj 10. septembra 1956. godine.

Brankov most nalazi se u produžetku Brankove ulice

Brankov mosta oslanja se na pilone nekadašnjeg mosta. Piloni su preživeli miniranje 1941. godine i ratna bombardovanja. Idejno rešenje pilona kreirao je arhitekta Nikolaj Petrovič Krasnov. Piloni se nalazi u Karađorđrevoj ulici. Most je nazvan po pesniku Branku Radičeviću i nalazi se u produžetku Brankove ulice. (Priča o Brankovom mostu)

Piloni mosta Kralja Aleksandra delo su arhitekte Nikolaja Krasnova

Pa dalje Karađorđevom ...

Ugao Crnogorske i Karađorđeve ulice

Krug dvojke - stanica Brankov most

Krug dvojke ovih dana

Beogradska zadruga

Palata Beogradske zadruge građena je u periodu 1905-1907. Palata Beogradske zadruge proglašena je za kulturno dobro od velikog značaja. Izgrađena je u stilu akademizma. Na fasadu Palate postavljene su brojne skulpture, a ističe se i bogata, razuđena plastika.

Palata Beogradske zadruge

Autori projekta Palate su izuzetne arhitekte Nikola Nestorović i Andra Stevanović.

Izuzetno bogato oblikovan ulaz Beogradske zadruge

Arhitekta Andra Stevanović

Arhitekta Andra Stevanović (1859-1829) jedan je od najznačajnijih srpskih arhitekata XX veka. Osim Beogradske zadruge, projektovao je neke od reprezentativnih zgrada tadašnjeg i sadašnjeg Beograda. Ističu se: Uprava fondova na Trgu Republike, današnji Narodni muzej (sa arhitektom Nikolom Nestorovićem), Srpsku kraljevsku akademiju (zgrada SANU) u Knez Mihajlovoj (sa arhitektom D. Đorđevićem). Studirao je na Tehničkoj visokoj školi u Berlinu. Po povratku u Srbiju bio je jedan od prvih osam redovnih profesora Beogradskog univerziteta.

Arhitekta Nikola Nestorović

Arhitekta Nikola Nestorović (1868-1957) takođe pripada grupi najznačajnijih arhitekata XX veka. Studirao je na Tehničkoj visokoj školi u Berlinu. Osim palate Beogradske zadruge projektovao je neke od najlepših zgrada tadašnjeg i sadašnjeg Beograda: Upravu fondova na Trgu Republike, danas Narodni muzej (sa arhitektom Androm Stevanovićem), današnji Hotel Bristol na uglu Karađorđeve i Hercegovačke, kao i izuzetnu zgradu Tehničkih fakulteta u Bulevaru kralja Aleksandra.

Detalji plastike i skulpture na fasadi Beogradske zadruge

I pored činjenice da je palata Beogradske zadruge zaštićeno kulturno dobro, razigranu fasadu Palate "poplavile" su reklame invazionog "Beograda na vodi".

Fasadu Palate "okupirale" su, bez ikakvog povoda, reklame "Beograda na vodi"

Palata Beogradske zadruge jedan je od najlepših objekata Kruga dvojke.

Dvojkom Krugom dvojke pored palate Beogradske zadruge

Hotel Bristol

Zgrada Osiguravajućeg i kreditnog društva, današnji hotel Bristol, izgrađena je za potrebe Beogradske zadruge u periodu 1910-1912. Autor projekta je arhitekta Nikole Nestorovića, jedan od najznačajnijih srpskih arhitekata. Zgrada je izgrađena u maniru beogradske secesije.

Hotel Bristol trenutno se renovira

Nakon ratova devedestih godina, hotel Bristol služio je za privremeni smeštaj starešina Jugoslovenske armije, koji su u Beograd došli sa teritorija Slovenije, Hrvatske i Bosne.

Hotel Bristol projektovao je arhitekta Nikola Nestorović

Park Bristol

Park je dobio ime po hotelu Bristol, u čijoj se blizini nalazi. Zasnovan je početkom XX veka na imanju Luke Ćelovića, koji je i finansirao formiranje parka. U prošlim vremenima, zahvaljujući blizini Železničke stanice Beograd, Beogradske autobuske i Lastine stanice, park Bristol bio je jedan od najposećenijih parkova u Beogradu. Kroz park se prolazilo kada se stizalo u Beograd, u parku su čekani polasci vozova i autobusa.

Železnička stanica je zatvorena, Beogradska i Lastina stanica su uklonjene, a park je zapušten

Poslednjih godina park je zapušten i postao je još jedna lokacija za širenje naselja "Beograd na vodi". Zatvaranjem parka Bristol nestaće još jedan oslonac beogradskog urbanog identiteta.

Zapuštena česma u Parku Bristol

Ekonomski fakultet

Ekonomski fakultet se 1952. godine uselio u zgradu u dotadašnje Savezne planske i kontrolne komisije.

Panorama Karađorđeve sa Ekonomskim fakultetom

Zgrada fakulteta je 1977-78. godine proširena, a ispred ulaza izgrađen je lep amfiteatar.

Vest o završetku proširenja Ekonomskog fakulteta objavljen je 17. avgusta 1978. u Borbi

Ekonomski fakultet 2024. godine

Pa dalje Karađorđevom ulicom ...

Dvojka na Krugu dvojke u Karađorđevoj ulici

U Karađorđevoj, kod Autobuske stanice i parka Bristol, ukrštaju se tramvaji dvojka, sedmica i devetka. Sedmica i devetka idu Savskim tramvajskim mostom na Novi Beograd, a dvojka nastavlja svojim krugom.

Ukrštanje tramvaja 2, 7. i 9.

Savski tramvajski most

Savski tramvajski most završen je 1942. Tokom Drugog svetskog rata zvao se „Most princa Eugena“. Posleratni naziv „Nemački most” kratko je  korišćen. Umesto toga, stanovnici Beograda nazvali su ga "Savski most". Tramvajske šine postavljene su 1984. godine, pa ga od tada Beograđani najčešće nazivaju "Savski tramvajski most".

Savski tremvajski most jedna je od prepoznatljivih panorama Beograda

Posle 70 godina korišćenja, počelo je rušenje Savskog tramvajskog mosta, što je izazvalo polemiku među aktuelnim političarima i arhitektama. Predsednik Srbije A. Vučić, diplomirani pravnik, ocenio je da je konstrukcija mosta nepouzdana i da predstavlja opasnost od urušavanja. Gradonačelnik Beograda A. Šapić, penzionisani vaterpolista, odlučio je da se most iz nacističkog vremena sruši. Planira da malo nizvodno, ili malo uzvodno od naselja "Beograd na vodi", umesto ružnog neprijateljskog "Švapskog mosta" izgradi "Novi, velelepni srpski most, kome će svi da se dive...". (Priča o Savskom tramvajskom mostu)

Savski tramvajski most godinama delili su tramvaji i svi ostali

Beogradska autobuska stanica - BAS

Beogradska autobuska stanica (BAS) otvorena je 3. marta 1966. i bila je glavna autobuska stanica u Srbiji. Nalazila se na dodiru Karađorđeve i Savskog trga, graničeći se sa Železničkom stanicom Beograd. Kada se odnekud autobusom dođe u Beograd, Kameničkom, ili Balkanskom odlazilo se uzbrdo do Terazija. Sa Beogradske autobuske stanice, preko senovitog parka Bristol, polazilo se na more, ranije i za Trst.

Beogradska autobuska stanica - BAS

Poslednjih godina zaključeno je da se baš BAS preprečio poplavnom talasu "Beograda na vodi". Ne može se ni do Hercegovačke, a ni dalje ka Kalemegdanu i Dorćolu. Zato, dok su buldozeri tu u blizini i ruše sve što im je na putu, srušićemo i BAS. Može da bude i na nekom drugom mestu. S obzirom da na Savskom trgu Železnička stanica Beograd jeste stanica - nije stanica, da rušimo Savski tramvajski most i ono okolo, ne postoji više ni jedan razlog da BAS ostane bude baš tu.

Izlazna rampa Beogradske autobuske stanice

"Noć između 28. i 29. septembra prestaje sa radom Autobuska stanica u Železničkoj 4 i Savskom Trgu odlaskom poslednjeg autobusa za Ljubljanu u 10 do 1 posle ponoći, a ovde na Novom Beogradu istog trenutka počinje sa radom i prvi polazak je za Novi Sad u 10 do 4 ujutru" - rekao je za Tanjug direktor marketinga BAS-a Željko Pavićević.

Poslednji dani Beogradske autobuske stanice

Pa dalje Karađorđevom ulicom - do Savskog trga.

Poslednji deo Karađorđeve ulice kod Autobuske stanice