Brekovo, Crkva svetog Nikole

Crkva svetog Nikole u Brekovu izgrađena je krajem XVI i početkom XVII veka. Izgrađena na platou, s koga se širi pogled na brojne brekovačke zaseoke.

Crkva svetog Nikole u Brekovu

Crkva svetog Nikole u Brekovu izgrađena je krajem XVI i početkom XVII veka. Navedeni period zasnovan je na načinu gradnje i arhitektonskom rešenju. Postoji više izvora o starosti crkve. Počinje se od XI veka, a po nekim izvorima podizanje crkve vezuje se za kraj XVI, ili početak XVII veka. Međutim, ti podaci nisu potvrđeni konkretnim činjenicama. Sasvim je moguće da su svi tačni. Naime, ne isključuje se mogućnost da je prva crkva na ovom mestu, ili u okolini, zaista izgrađena u XI veku. Zatim, pod uticajem vremena i vremenskih prilika, ili uz pomoć ljudi, crkva je rušena, a na tom mestu građene su nove.

Crkva svetog Nikole u Brekovu izgrađena je na platou, s pogledom na brekovačke zaseoke

Crkva svetog Nikole u Brekovu je mala, jednobrodna crkva. Rađena je u vizantijskom stilu, ukoliko se zanemari deo pokrivke od šindre. Skromne dimenzije crkve odgovaraju vremenu i mestu na kome je podignuta.

Brekovo, crkva svetog Nikole

Po poznatim podacima, spoljašnjost i unutrašnjost crkve obnavljane su 1765, 1824, 1930, 1985. i 1988. godine.

Glavni ulaz u crkvu svetog Nikole u Brekovu

Unutrašnjost crkve jednostavna je. Na ostacima životopisa iz XVII veka uočljiva je fina obrada prikazanih likova. Ikonostas je iz XIX veka, a ikone, posebno dva gornja reda, stilski su i tematski ujednačene i čine crkvu prepoznatljivom. Prozori na bočnim nišama propuštaju dovoljno dnevne svetlosti, taman koliko je potrebno da se prostoru dâ svečana atmosfera.

Unutrašnjost crkve svetog Nikole u Brekovu

U porti crkve nalazi se spomenik Aleksandru I Karađorđeviću. Podignut je 1940. godine, a porušen 1946. godine. Obnovljen je 1997. godine. Izrađen je u formi obeliska, s ravnim površinama i strogim ivicama.

Spomenik Aleksandru I Karađorđeviću u porti crkve svetog Nikole u Brekovu

Bez obzira na preciznost podataka, nakon toliko vekova nimalo ne smetaju približne godine i datumi izgradnje crkve. Jedino je važno da je crkva svetog Nikole preživela mnoga loša vremena.

Crkva svetog Nikole u Brekovu

Kraj zida crkve nalazi se nekoliko neobičnih grobova iz XIX i s početka XX veka. Reč je o manjim, kamenim pločama s natpisima. Ploče su postavljene u ravni s tlom. Na znam šta se desilo sa spomenicima, ukoliko ih je bilo. Sasvim je moguće da nisu postavljeni iz praktičnih razloga. Na ovim prostorima i danas postoje ljudi, koji svoje traume iskazuju rušenjem tuđih spomenika i grobalja.

Nadgrobna ploča na grobu brekovačkog paroha Pavla Popovića, umro 23. januara 1847.

Na zid crkve naslonjeni su sačuvani nadgrobni spomenici Marku Nikoliću (1852) i Gligoriju Jovičiću (1845)

Nadgrobni spomenici Marku Nikoliću i Gligoriju Jovičiću

U porti crkve je novi, luksuzni sveštenički dom.

Sveštenički dom u porti crkve svetog Nikole u Brekovu

Crkva svetog Nikole u Brekovu proglašena je za spomenik kulture od velikog značaja. (Pročitajte još i priču o Brekovu)

Informativna tabla u Brekovu

 

---

Zahvaljujem se:

• Opštini Arilje, koja mi je omogućila da posetim Brekovo i
• prijatelju, akademskom slikaru Ljubivoju Jovanoviću, na prašini i rupama, ali izuzetno lepim predelima na putu ka Brekovu.